ศาสตร์การรักษาของแพทย์แผนจีนมีมาอย่างยาวนาน มีวิธีตรวจวินิจฉัยโรคที่เป็นเอกลักษณ์ ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยโรคของแพทย์แผนจีนประกอบไปด้วย การดู（望诊），การดม,การฟัง （闻诊，听诊），การสอบถาม（问诊），การจับชีพจร（切诊）ทั้งหมด 4 ขั้นตอนนี้เป็นส่วนสำคัญที่จะนำสู่การวินิจฉัยโรคและการวางแผนรักษาโรคอย่างถูกต้อง

การดู（望诊）

เป็นการตรวจวินิจฉัยที่สังเกตุสีหน้า กิริยาท่าทาง การแสดงอารมณ์ทางสีหน้า และการดูลิ้นซึ่งสี รูปร่าง ฝ้าบนลิ้นทั้งหมดสามารถบ่งบอกถึงการไหลเวียนเลือดและระบบการทำงานของอวัยวะภายในอื่นๆได้

การดม, การฟัง（闻诊，听诊）

กลิ่นที่ผิดปกติ เช่น กลิ่นตัว กลิ่นปาก กลิ่นอุจจาระ และเสียงพูด เสียงหายใจที่ผิดปกติ สามารถบ่งบอกถึงสุขภาพร่างกายที่ผิดปกติเช่นกัน

การสอบถาม（问诊）

นอกจากจะถามเกี่ยบกับอาการผู้ป่วยแล้ว แพทย์จีนจะสอบถามเกี่ยวกับสุขภาพร่างกายโดยรวม เช่น การทานอาหาร การนอนหลับ หรือการขับถ่าย เพื่อวินิจฉัยโรคอย่างถูกต้อง

การจับชีพจร（切诊）

การจับชีพจรของแพทย์จีนไม่เพียงตรวจการเต้นของหัวใจเพียงอย่างเดียว แต่ตรวจการไหลเวียนของเลือด และสามารถตรวจการทำงานของอวัยวะภายในได้อีกด้วย

การตรวจสุขภาพด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีนจะเป็นการตรวจวินิจฉัยแบบองค์รวม กล่าวคือการทำงานของระบบต่างภายในร่างกายล้วนทำงานสัมพันธ์กัน หากมีส่วนใดในร่างกายที่ทำงานผิดปกติก็สามารถส่งผลกระทบไปยังส่วนอื่นๆได้ เพราะฉะนั้นการตรวจวินิจฉัยของแพทย์จีนนอกจากอาการของผู้ป่วยแล้ว แพทย์จีนจะดูสุขภาพร่างกายโดยรวม สุขภาพจิตใจ ประวัติโรคประจำตัวของผู้ป่วยและครอบครัว รวมถึงสภาพอากาศ นำข้อมูลทั้งหมดมาประกอบการวินิจฉัยและวางแผนการรักษา